-
15 Mai, 2024
Prestakuntza: Erriberako basoa eta landare inbaditzaileak gure inguru hurbilenean.
Pasa den ostegunean, hilak 9, URBI institutuko ikasle talde batek parte hartu zuen ibaiertzeko basoaren ekosistema ezagutzeko Sagarrak ekologista taldeak gidatutako jardueran.
Jarduera hau ikasgelan lantzen ari diren migrazioari buruzko proiektu baten barruan kokatzen da. Migrazio prozesuak ikertzeko lana egin dute. Pertsonen eta animalien (hegaztien) migrazioa jorratu ondoren gure taldera hurbildu dira landareen migrazioaz hitz egiteko, zehazki landare inbaditzaileez.
Ikasgelan gaiaren aurkezpen txiki bat egin ondoren, Nerbioi ibaiaren ertzera hurbildu gara, ekosistema horretako espezie garrantzitsuenak eta bertan ezarri diren lau espezie inbaditzaileak ezagutzeko.
Ibilbidea Arizko zubian hasten da. Leku horretako landare-aniztasunaz ohartzeko behaketa orokor bat egiten dugu. Ondoren, oinez hasi gara eta espezie garrantzitsuenak identifikatzeko prozesuari ekin diogu.
Zubi horren eta MercaBilbaoko sarreraren artean, gida dikotomiko baten bidez, Nerbioi ibaiaren tarte horretan dauden espezie garrantzitsuenak identifikatu dira: lizarrak, haltzak eta sahatsak.
Tarte horretan, reynoutria japoniarraren lehen aleak agertzen zaizkigu. Gero, espezie horren aleak deuseztatze-jarduera bat egingo dugu. Tarte horretan ere beste landare inbaditzaile agertzen zaigu: akazia faltsua izenekoa (robinia pseudo acacia). Geldiune txiki bat egiten dugu Bolintxuko aintzinako presaren aurrean. Gogora ekarri dugu hemen gazteak, umeak, bainatzen zirela Basaurin oraindik igerilekurik ez zeudenean (orain dela 50 urte, gutxienez). Gogora dezagun, halaber, presa horrek ibaiaren beste aldetik zihoan ubide bat elikatzen zuela, Arizko Dorreraino iristen zena. Han, burdinola bat eta errota bat zeuden.
Oinez jarraitu eta gaur egun helduen hezkuntzarako zentroa den HHEren parean dagoen gunera iritsiko gara. Garai batean "el instituto del rìo" (Urbiko institutuaren aitzindaria) ezizenagaz ezagutua izan zena. Hemen, sagar agroekologikoak eta sagar natural zukuaz hamaiketako goxo bat egiteko denbora-tarte bat egin dugu. Ondoren, japoniar reynoutria landare-inbaditzailearen hainbat ale ezabatzera ekin diogu. Gertu dagoen informazio panela garbitzen dugu (pintadaz beteta zegoen, eta ezinezkoa zen bertan espezie inbaditzaileei buruzko agertzen den informazioa irakurtzea). Lan hori egin ostean bidean zehar ikusi ditugun espezieak identifikatzeko jolas bat egin dugu.
Bideari jarraituz, geldialdi txikiak eginez, Artunduagako zubiraino iritsi gara aurkitu ditugun hainbat espeziei izena emanez. Bidean, lehen aldiz, buddleja davidii landare-inbaditzailea agertzen zaigu, tximeleten zuhaixka bezala ezagutua.
Azkenean, zubi horren itzalean, gogora ekarri dugu hemen burdinola bat egon zela (lehenengo datuak 1629.urtekoak dira). Gero (1798.urtean) burdin fabrika (Klikatu Bizkaiko burdinolei buruzko dokumentua irakurtzeko) bilakatu zen (Bizkaiko lehena) eta, 1921-1970 tartean, zentral elektriko bihurtu zena, ibaiko uraren indarra aprobetxatuz.
Ibilbidea amaitzeko, ibaiertzeko basoaren ekosistemari buruzko bigarren informazio-panela dagoen gunera hurbildu gara. Bertan, gaurko lana borobildu dugu eta amaitzeko jolas-dinamika bat egin dugu.
Institututik hain gertu dagoen toki honetan, inolako presarik gabe, ikasi dugu inguratzen gaituena behatzen, Nerbioi ibaiaren ekosistema osatzen duten zuhaitz-espezieak izendatzen. Natura-ingurunea ezagutzea da belaunaldi berriak haren kontserbazioaren beharraz kontzientziatzeko lehen urratsa.
"Azkenean, maite duguna baino ez dugu gordeko, ulertzen duguna baino ez dugu maitatuko, irakatsi digutena baino ez dugu ulertuko" Baba Dioum-en (Senegalgo baso-ingeniaria) esku-hartzea IUCNren (International Union for Conservation of Nature) Batzar Nagusian, New Delin, 1968an. Horrekin, hezkuntzak natura-ondarearen kontserbazioan duen funtsezko zeregina azpimarratzen du: Kontserbatu ahal izateko heztea, bizi ahal izateko kontserbatzea.